پیکرتراشی با سنگ عقیق، هنری است که هم جنبه‌های زیبایی‌شناختی و هم معنوی دارد.
این هنر در بسیاری از فرهنگ‌ها ریشه دارد و از آن برای خلق اشیاء زینتی، نمادهای مذهبی، و حتی آثار هنری مدرن استفاده می‌شود.
در ادامه، توضیحات بیشتری در خصوص این هنر ارائه می‌شود:

ویژگی‌های سنگ عقیق:

۱.سختی و دوام:
عقیق یکی از سنگ‌های نیمه‌قیمتی با سختی مناسب (حدود ۶.۵ تا ۷ در مقیاس موس) است
که تراش آن را آسان‌تر از سنگ‌هایی مانند الماس و یاقوت می‌کند، اما همچنان مقاوم است.
۲.رنگ‌ها و بافت‌ها:
تنوع رنگ در عقیق بی‌نظیر است. رنگ‌های قرمز، نارنجی، آبی، سبز، سفید، و حتی عقیق‌های چندرنگ یا رگه‌دار، باعث می‌شوند
که برای خلق آثار هنری بسیار جذاب باشند.
۳.شفافیت و درخشندگی:
عقیق پس از صیقل‌کاری شفافیت خاصی پیدا می‌کند که جلوه‌ای لوکس به آثار می‌دهد.
۴.معنویت و انرژی:
در بسیاری از فرهنگ‌ها، سنگ عقیق دارای انرژی‌های خاصی تلقی می‌شود. به همین دلیل از آن برای ساخت اشیاء مذهبی و طلسم‌های نمادین استفاده می‌شود.

انواع پیکرتراشی با سنگ عقیق:

۱.مجسمه‌های کوچک (Miniatures):
این آثار بیشتر به شکل حیوانات، اشیاء مذهبی، یا شخصیت‌های اسطوره‌ای ساخته می‌شوند.
۲.جواهرسازی (Jewelry Crafting):
استفاده از عقیق در طراحی و تراش انگشتر، دستبند، گردنبند و گوشواره بسیار رایج است. طرح‌ها می‌توانند ساده یا دارای نقش و نگارهای پیچیده باشند.
۳.حکاکی روی سنگ:
هنرمندان با حکاکی نمادها، اشعار یا تصاویر روی سطح عقیق، آن را به یک اثر منحصر به فرد تبدیل می‌کنند.
۴.ظروف زینتی:
در برخی موارد، عقیق برای ساخت ظروف کوچک مانند جعبه‌های نگهداری جواهرات یا لیوان‌های خاص استفاده می‌شود.

مراحل دقیق‌تر پیکرتراشی:

۱. آماده‌سازی سنگ:

سنگ عقیق خام باید بررسی شود تا ترک یا نقص نداشته باشد. سپس با اره‌های مخصوص به قطعات مناسب برش داده می‌شود.

۲. ایجاد طرح اولیه:

طرح اولیه با استفاده از مداد مخصوص یا ابزار حکاکی، به صورت سطحی روی سنگ کشیده می‌شود. اگر قرار است حکاکی خاصی انجام شود، این طرح به دقت مشخص می‌شود.

۳. تراشکاری ابتدایی:

ابزارهایی مانند چرخ تراش یا مته‌های برقی با سر الماسه برای حذف قسمت‌های اضافی و ایجاد فرم کلی استفاده می‌شوند. این مرحله شامل کنترل فرم و ابعاد سنگ است.

۴. تراشکاری جزئیات:

با ابزارهای کوچکتر مانند قلم‌های حکاکی، جزئیات ریزتر به اثر افزوده می‌شود. در این مرحله مهارت هنرمند بسیار اهمیت دارد، زیرا هر اشتباه می‌تواند اثر را خراب کند.

۵. سنباده‌کاری:

سطح سنگ به وسیله سنباده‌های مختلف (از درشت تا نرم) صاف و یکدست می‌شود. این کار برای حذف خط و خش‌ها و آماده‌سازی برای صیقل نهایی ضروری است.

۶. پرداخت نهایی و صیقل‌کاری:

در این مرحله، سنگ با استفاده از ابزارهای پرداخت و موادی مانند خمیر صیقل، به درخشندگی کامل می‌رسد. این کار جلوه نهایی و زیبایی سنگ را نمایان می‌کند.

ابزارهای پیشرفته برای پیکرتراشی عقیق:

•دستگاه موتور آویز فرودوم و رومیزی استرانگ : ابزاری چندمنظوره برای تراش، حکاکی، و پرداخت.
•مته‌های الماسه: برای برش و حکاکی روی عقیق.
•چرخ تراش: مناسب برای فرم‌دهی کلی.
•کاغذ سنباده با درجه‌های مختلف: از زبر برای تراش اولیه تا نرم برای صیقل‌کاری نهایی.
•پولیش‌دهنده‌های مخصوص: برای پرداخت نهایی و ایجاد سطحی براق.

نکات مهم در کار با عقیق:

۱.ایمنی:
هنگام تراش سنگ، ذرات ریز می‌توانند به ریه آسیب بزنند؛ بنابراین استفاده از ماسک و عینک ایمنی ضروری است.
۲.خنک‌کاری:
هنگام برش یا تراش، سنگ عقیق ممکن است گرم شود و ترک بخورد. خنک کردن با آب در طول کار ضروری است.
۳.تمرین مداوم:
پیکرتراشی عقیق یک مهارت است که با تمرین بهتر می‌شود. توصیه می‌شود ابتدا روی سنگ‌های ارزان‌تر تمرین کنید.

کاربردهای فرهنگی و معنوی سنگ عقیق:

•در فرهنگ ایران:
عقیق در ایران باستان برای ساخت مهرها و تزیینات مذهبی استفاده می‌شد. عقیق یمنی یکی از محبوب‌ترین انواع عقیق در ایران است.
•در فرهنگ‌های دیگر:
در هندوستان و چین، عقیق به عنوان سنگی مقدس شناخته می‌شود. در اروپا نیز در قرون وسطی، عقیق نمادی از محافظت در برابر انرژی‌های منفی بوده است.