دایکروسکوپ ابزاری جیبی است که در زمینه گوهر شناسی استفاده می‌شود و می‌تواند برای آزمایش سنگ های قیمتی شفاف (کریستال‌ها) مورد استفاده قرار گیرد. گوهرشناسان باتجربه، با مشاهده چند رنگی برخی جواهرات، می توانند با استفاده از این ابزار، سنگ های قیمتی را از سایر سنگ‌های مصنوعی با موفقیت تشخیص دهند.

دو نوع دایکروسکوپ موجود است: کلسیت و پلاریزه. از بین این دو، کلسیت نتایج بهتری می‌دهد و به طور گسترده توسط گوهرشناسان باتجربه استفاده می‌شود. با نوع پلاریزه، فقط یک رنگ چندرنگ در یک زمان قابل مشاهده است. این امر فرآیند را زمان‌بر و دشوار می‌کند، اگرچه اقتصادی‌ترین راه برای رسیدن به نتایج است.

دایکروسکوپ حداقل از آغاز قرن نوزدهم مورد استفاده قرار گرفته است.

یک دایکروسکوپ کلسیت، رنگ های چند رنگ یک گوهر را در تضاد با یکدیگر نشان می‌دهد و به بیننده اجازه می‌دهد تا به راحتی تشخیص دهد که آیا سنگ دارای انکسار تک‌محوری یا دوگانه (به ترتیب تک‌محوری یا دومحوری) است. سنگ‌های تک‌محوری نوری را که وارد آنها می‌شود، تجزیه نمی‌کنند و نور را به صورت یک پرتو واحد هنگام خروج از سنگ باقی می‌گذارند. برعکس، سنگ‌های دوبازتابی ممکن است پرتو نور ورودی را بسته به زاویه به دو پرتو (یک پرتو معمولی و یک پرتو غیرعادی) تقسیم کنند، خاصیتی که به عنوان انکسار مضاعف شناخته می‌شود . دایکروسکوپ‌های کلسیت مؤثر هستند زیرا جزء کلسیت داخلی قادر به تجزیه پرتو نور ورودی است که از سنگ عبور می‌کند و نشان می‌دهد که آیا سنگ ایزوتروپیک، تک‌محوری یا دو محوری است.